مباني نظري و پيشينه پژوهش هوش معنوی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..docx) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 58 صفحه

 قسمتی از متن word (..docx) : 
 

‏م‏فاهيم‏ هوش
‏هوش
‏ پس از ‏گذشت سال ها ‏از ‏سلطه ‏بهره ‏هوشی(IQ‏)،‏ برجوانب مختلف زندگی، ‏اکنون ‏از ‏اهمیت آن ‏به ‏عنوان تنها ‏عامل ‏موفقیت ‏کاسته ‏شده ‏است. ‏هر ‏چند ‏که ‏مفهوم ‏هوش ممکن ‏است در ‏نزد ‏افراد ‏مختلف معانی ‏متفاوتی داشته ‏باشد، ‏با ‏این ‏حال ‏وقتی ‏صحبت ‏از ‏هوش به ‏میان ‏می ‏آید، ‏بلافاصله ‏نوعی ‏توانایی ‏ذهنی ‏درباره ‏انسان ‏تداعی می ‏شود. ‏اگر ‏چه ‏در ‏میان ‏تعدادي ‏از ‏دانش آموزان، ‏تفاوت هاي ‏فراوانی ‏یافت می ‏شود، ‏اما ‏وقتی ‏صحبت از موفقی‏ت ‏بعضی ‏از ‏آنان ‏و ‏عدم ‏پیشرفت ‏تعدادي ‏دیگر ‏به ‏میان ‏می آید، ‏مهم ترین ‏چیزي ‏که ‏به ‏ذهن ‏می ‏رسد ‏تفاوت هوشی ‏آنان ‏است حال ‏آن ‏که ‏در ‏گذشته ‏این ‏تفاوت تماماً ‏به ‏بهره ‏هوشی ‏نسبت داده ‏می شد ‏و ‏فردي ‏موفّق ‏قلمداد می گردید ‏که ‏داراي ‏بهره ‏هوشی ‏بالایی ‏می ‏بود. ‏اکنون ‏بهره ‏هوشی ‏بالا ‏به ‏تنهایی ‏ارزش قلمداد ‏نمی شود؛ ‏چرا ‏که تنها 20 % ‏از ‏موفقیت ‏را ‏در ‏بر ‏می گیرد ‏حال ‏آن ‏که ‏80/. ‏از ‏موفقیت به ‏هوش هیجانی ‏و ‏هوش معنوي ‏نسبت داده شده ‏است. ‏بنابراین، ‏امروزه ‏روانشناسان ‏توجه ‏ویژه ‏اي ‏به ‏این ‏قابلیت و ‏نقش آن ‏در ‏زندگی ‏نموده ‏اند ‏و ‏هر ‏روز ‏اهمیت و ‏نقش آن ‏به ‏عنوان ‏عاملی ‏تأثیر ‏گذار ‏بر ‏موفق‏ی‏یت در ‏جوانب مختلف زندگی ‏افزوده ‏می ‏شود ‏(‏گلمن - Goleman
‏1998‏).
‏امروزه ‏همگی ‏ما ‏بر ‏این ‏باوریم ‏که ‏میزان ‏توانایی ‏ذهنی ‏فرد ‏یعنی ‏آن ‏چه ‏که ‏ما ‏به ‏عنوان ‏هوش می ‏شناسیم ‏و مقدار ‏آن ‏را ‏توسط ‏تست هاي ‏هوش می ‏سنجیم. ‏البته ‏باید ‏توجه ‏داشت که ‏هیچ ‏تضمینی ‏براي ‏موفقیت و خوشبختی ‏فرد ‏وجود ‏ندارد. ‏تا ‏چند ‏سال ‏اخیر ‏روانشناسان ‏پاسخ ‏روشنی ‏براي ‏این ‏سئوال ‏که ‏چه ‏عاملی ‏می ‏تواند ‏تاحد ‏زیادي ‏موفقیت و ‏خوشبختی ‏فرد ‏را ‏پیش بینی ‏کند، ‏نداشتند. ‏پس از ‏تحقیقات ‏زیاد ‏معلوم ‏شد ‏که ‏توانایی احساسی ‏فرد، ‏نه ‏تنها ‏مهم ‏تر ‏از ‏توانایی ‏ذهنی ‏او ‏است، ‏بلکه ‏نقش ‏بسزایی ‏نیز ‏در ‏موفقیت، ‏کار، ‏روابط ‏با ‏دیگران ‏و حتی ‏سلامت ‏جسمی ‏فرد ‏دارد )‏گلمن، 1998‏).
‏تعریف هوش
‏ در ‏تعریف واژه ‏هوش ‏اتفاق ‏نظر ‏میان ‏روانشناسان ‏وجود ‏ندارد. ‏تعریف دقیق ‏هوش بسیار ‏دشوار ‏و ‏اغلب مورد نزاع ‏متخصصان ‏است. ‏امروزه، ‏روانشناسان ‏معتقدند ‏که ‏هوش، ‏مجموعه ‏توانایی هاي ‏یک فرد ‏محسوب ‏می ‏شود که ‏توسط ‏آن، ‏فرد ‏چیزي ‏را ‏می ‏فهمد ‏و ‏به ‏طور ‏منطقی ‏می ‏اندیشد ‏و ‏رفتار ‏می ‏کند.‏ ‏با ‏این ‏حال ‏عناصري ‏از ‏هوش وجود ‏دارد ‏که ‏مورد ‏توافق ‏غالب پژوهشگران ‏است. ‏گیج ‏و ‏برلاینر ( 1992 ) - Gij & Berlayner
‏، این‏ ‏عناصر ‏را ‏به ‏سه ‏دسته ‏زیر ‏تقسیم ‏نموده ‏اند:
‏1- توانایی ‏پرداختن ‏به ‏امور ‏انتزاعی: ‏افراد ‏با ‏هوش با ‏امور ‏انتزاعی ‏(‏اندیشه ها، ‏نمادها ‏و ‏مفاهیم‏) ‏سر ‏و ‏کار‏ ‏دارند ‏تا ‏ابزارهاي ‏مکانیکی، ‏فعالیت ‏هاي ‏حسی و عینی‏).
‏2- ‏توانایی ‏حل ‏کردن ‏مسایل: ‏توانایی ‏پرداختن ‏به ‏موقعیت هاي ‏جدید، ‏نه ‏فقط ‏دادن ‏پاسخ هاي ‏از ‏قبل ‏آموخته شده ‏به ‏موقعیت هاي ‏آشنا.
‏3- ‏توانایی ‏یادگیري: ‏به ‏ویژه ‏توانایی ‏یادگیري ‏انتزاعیات ‏از ‏جمله ‏انتزاعیات موجود ‏در ‏کلمات و ‏سایر ‏نمادهاو ‏نیز ‏توانایی ‏استفاده ‏از ‏آن ها ‏(‏سیف، 1380‏).
‏به ‏عبارتی ‏هوش ‏را ‏می توان ‏توانایی ‏شخص براي ‏تفکر ‏و ‏عملکرد ‏منطقی ‏و ‏معقول ‏تعریف کرد. ‏در ‏اکثر آزمون هاي ‏هوش، ‏پس از ‏پانزده ‏سالگی ‏پیشرفتی ‏در ‏میزان ‏هوش مشاهده ‏نمی شود، ‏اما ‏سنی ‏که ‏رشد ‏هوش متوقف می گردد ‏بستگی ‏به ‏نوع ‏آزمون ‏مورد ‏استفاده ‏دارد. ‏در ‏اوایل ‏دوران ‏بزرگسالی ‏هوش ثابت به ‏نظرمی ‏رسد، اما ‏نزول ‏حقیقی ‏دارد ‏که ‏نخستین ‏بار ‏در ‏حدود ‏سی ‏و ‏پنج ‏سالگی ‏کشف می گردد ‏و ‏پس از ‏آن ‏کاهش می یابد ولی ‏به ‏طور ‏مستمر ‏مشاهده ‏می شود ‏(‏پورافکاري، 1380‏).
‏براي ‏تعریف هوش کوشش هاي ‏زیادي ‏به ‏عمل ‏آمده ‏است. ‏یکی ‏از ‏قدیمی ‏ترین ‏تعریف ها ‏توسط ‏بینه ‏و سیمون ( 1916 ) ‏، ‏به ‏این ‏صورت مطرح ‏شده ‏است:‏ ‏قضاوت ‏و ‏به ‏عبارت دیگر، ‏عقل ‏سلیم، ‏شعور ‏عملی، ‏ابتکار، ‏استعداد ‏انطباق ‏خود ‏با ‏موقعیت هاي ‏مختلف، ‏به ‏خوبی ‏قضاوت ‏کردن، ‏به ‏خوبی ‏درك کردن، ‏به ‏خوبی ‏استدلال ‏کردن؛ ‏این ها ‏فعالیت هاي‏ ‏اساسی ‏هوش به ‏شمار ‏می روند.
‏در ‏زندگی ‏روزمره ‏اغلب با ‏افرادي ‏برخورد ‏می کنیم ‏که ‏با ‏وجود ‏یکسان ‏بودن ‏در ‏هوش شناختی، ‏در ‏موفقیت، کار، ‏تحصیل، ‏محیط ‏خانواده ‏و ‏قدرت ‏رهبري ‏با ‏یکدیگر ‏تفاوت دارند. ‏محققان ‏نشان ‏داده اند ‏که بهره ‏هوشی ‏به ‏تنهایی ‏نمی تواند ‏تضمین ‏کافی ‏براي ‏کسب سلامتی، ‏تحصیل، ‏و ‏رضایت فرد ‏باشد ‏بلکه ‏عامل ‏مؤثر دیگري ‏تحت عنوان ‏هوش هیجانی Emotional Intelligence-
‏می ‏بایست مورد ‏توجه ‏و ‏بررسی ‏قرار ‏گیرد.
‏انواع ‏هوش
‏ مسأله هوش به عنوان یک ویژگی اساسی که تفاوت فردی را در بین انسان ها موجب می شود از ابتدای تاریخ مکتوب زندگی انسان مورد توجه بوده است. اما از آغاز مطالعه هوش غالبا بر جنبه های شناختی آن نظیر حافظه، حل مسأله و تفکر تأکید شده، در حالی که امروزه نه تنها جنبه های غیر شناختی هوش یعنی توانایی عاطفی، هیجانی، شخصی و اجتماعی مورد توجه قرار می گیرد بلکه در پیش بینی توانایی فرد برای موفقیت و سازگاری در زندگی نیز مورد اهمیت واقع شده است(ونگ و لاو‏- Wong, C.S., & Law, K.S
‏،2003).
‏در ‏حوزه ‏روانشناسی ‏و ‏علوم ‏رفتاري ‏معمولاً ‏باور ‏بر ‏این ‏است ‏که ‏هوش ‏موجودیتی ‏منفرد ‏است ‏که ‏به ‏ارث می ‏رسد ‏و ‏انسان ها ‏مانند ‏لوح ‏سفیدي ‏هستند ‏که ‏هر ‏چیزي ‏را ‏در ‏صورتی ‏که ‏به ‏شیوه ‏اي ‏مناسب ‏ارایه ‏شود، ‏می ‏توان ‏به ‏آن ‏ها ‏آموزش ‏داد. ‏تحقیقات ‏اخیر ‏نشان ‏می ‏دهد ‏که ‏عکس ‏این ‏مسأله ‏صادق ‏است ‏و ‏هوش ‏هاي ‏چندگانه ‏وجود ‏دارد ‏که ‏کاملاً ‏از ‏یکدیگر ‏مستقل ‏هستند. ‏در ‏میان ‏تحقیقاتی ‏که ‏انواع ‏مختلف ‏هوش ‏را ‏کشف ‏کرده ‏اند، ‏هوارد گاردنر ‏(1993)، ‏پیشقدم ‏کار ‏بر ‏روي ‏هوش ‏هاي ‏چندگانه ‏بود .